Download de gratis posters van Jakob's 10 vuistregels voor gebruiksvriendelijkheid onderaan dit artikel.

1: Zichtbaarheid van systeemstatus

Het design moet gebruikers altijd op de hoogte houden van wat er aan de hand is, door middel van passende feedback binnen een redelijke tijd.

Wanneer gebruikers de huidige systeemstatus kennen, leren ze het resultaat van hun eerdere interacties en bepalen ze hun vervolgstappen. Voorspelbare interacties wekken vertrouwen in zowel het product als het merk.

Usability Heuristic #1: Man beside “You Are Here” indicators on a mall maps to show him where he currently is.
Voorbeeld van vuistregel 1:
“U bent hier” indicatoren op plattegronden moeten je laten zien waar je bent zodat je begrijpt waar je heen moet.

Tips

  • Communiceer duidelijk aan gebruikers wat de status van het systeem is - er mag geen actie worden ondernomen met gevolgen voor gebruikers zonder hen te informeren.
  • Geef de gebruiker zo snel mogelijk feedback (bij voorkeur direct).
  • Bouw vertrouwen op door toegankelijke en doorlopende communicatie (In Engels).

Meer informatie (In Engels)

2: Match tussen systeem en de echte wereld

Het design moet de taal van de gebruikers spreken. Gebruik woorden, zinnen en concepten die bekend zijn bij de gebruiker, in plaats van intern jargon. Volg realistische conventies, zodat informatie in een natuurlijke en logische volgorde verschijnt.

De manier waarop je ontwerpt, hangt sterk af van jouw specifieke gebruikers. Termen, concepten, pictogrammen en afbeeldingen die jou en jouw collega's volkomen duidelijk lijken, kunnen voor jouw gebruikers onbekend of verwarrend zijn.

Wanneer de bediening van het design realisitische conventies volgt en overeenkomt met de gewenste resultaten (natuurlijke mapping genoemd), is het voor gebruikers gemakkelijker om te leren en te onthouden hoe de interface werkt. Dit draagt bij aan een intuïtieve gebruikerservaring.

Usability Heuristic #2: A stovetop that has controls that match the layout of the heating elements.
Voorbeeld van vuistregel 2:
Wanneer de kookplaatbediening overeenkomt met de lay-out van de verwarmingselementen, begrijpen gebruikers snel welke waarbij hoort.

Tips

  • Zorg dat gebruikers de betekenis begrijpen zonder de omschrijving van een woord op te hoeven zoeken.
  • Ga er nooit vanuit dat jouw begrip van woorden of concepten overeenkomt met dat van jouw gebruikers.
  • Gebruikersonderzoek helpt je de vertrouwde terminologie van gebruikers te ontdekken, evenals hun denkproces bij belangrijke concepten.

Meer informatie (In Engels)

3: Controle en vrijheid

Gebruikers handelen vaak per ongeluk. Ze hebben een duidelijke "nooduitgang" nodig om een ongewenste actie te kunnen verlaten zonder ingewikkeld proces.

Wanneer het voor mensen eenvoudig is om te annuleren of een actie ongedaan te maken, geeft ze dit vrijheid en vertrouwen. Uitgangen geven de gebruikers controle over het systeem en voorkomen dat ze vast komen te zitten en zich gefrustreerd voelen.

Usability Heuristic #3: A door with a light-up emergency exit above it.
Voorbeeld van vuistregel 3:
Digitale ruimtes hebben snelle "nooduitgangen" nodig, net als fysieke ruimtes.

Tips

  • Ondersteun Herstel en Opnieuw.
  • Toon een duidelijke manier om de huidige interactie te verlaten, zoals een Annuleren knop (In Engels).
  • Zorg er voor dat de nooduitgang duidelijk gelabeld en eenvoudig vindbaar is.

Meer informatie (In Engels)

4: Consistentie en standaarden

Gebruikers moeten zich niet afvragen of verschillende woorden, situaties of handelingen hetzelfde betekenen. Volg platform- en brancheconventies.

De wet van Jakob stelt dat mensen het grootste deel van hun tijd besteden aan andere producten dan de jouwe. Inconsistentie verhoogt de cognitieve belasting van de gebruikers doordat ze worden gedwongen iets nieuws te leren.

Usability Heuristic #4: A hotel check-in counter at that is always located at the front of a hotel.
Voorbeeld van vuistregel 4:
Incheckbalies bevinden zich meestal voorin hotels. Deze consistentie voldoet aan de verwachtingen van de klant.

Tips

Meer informatie (In Engels)

5: Fout preventie

Goede foutmeldingen zijn belangrijk, maar de beste designs zorgen dat ze helemaal niet optreden. Voorkom foutgevoelige omstandigheden, of valideer ze en geef gebruikers een bevestiging optie voordat ze moeten handelen.

Er zijn twee soorten fouten: misstapjes en vergissingen. Misstapjes zijn onbewuste fouten veroorzaakt door onoplettendheid. Vergissingen zijn bewuste fouten die zijn gebaseerd op een mismatch tussen het denkproces van de gebruiker en het design.

Usability Heuristic #5: A highway that has guard rails so a driver can't drive off the side.
Voorbeeld van vuistregel 5:
​​​​Vangrails op bochtige bergwegen voorkomen dat bestuurders van kliffen rijden.

Tips

Meer informatie (In Engels)

6: Herkenning in plaats van herinnering

Beperk de mentale belasting van de gebruiker en maak elementen, acties en opties zichtbaar. De gebruiker moet geen informatie van het ene naar het andere deel van de interface onthouden. Informatie om het design te gebruiken (bijvoorbeeld labels voor invulvelden of menu opties), moet zichtbaar of gemakkelijk opvraagbaar zijn.

Mensen hebben een beperkt kortetermijngeheugen. Interfaces die herkenning bevorderen, verminderen de hoeveelheid cognitieve inspanning die van gebruikers wordt vereist.

Usability Heuristic #6: A castle that represents Lisbon. It is easier for people to hear the capital and place it's country, rather than name a capital outright.
Voorbeeld van vuistregel 6:
Het is makkelijker voor mensen om hoofdsteden van landen te herkennen dan ze te herinneren. Mensen hebben meer kans om de vraag "Is Lissabon de hoofdstad van Portugal?" correct te beantwoorden dan de vraag "Wat is de hoofdstad van Portugal?"

Tips

  • Laat mensen informatie in de interface herkennen, in plaats van deze te moeten onthouden (“herinneren”).
  • Bied hulp aan in de context in plaats van lange helpteksten te moeten onthouden.
  • Verminder de informatie die gebruikers moet onthouden.

Meer informatie (In Engels)

7: Flexibiliteit en efficiëntie

Snelle methodes - verborgen voor beginnende gebruikers - kunnen de interactie voor experts versnellen, zodat het ontwerp geschikt is voor zowel onervaren als ervaren gebruikers. Laat gebruikers veelvuldige acties aanpassen.

Flexibele processen kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd, zodat mensen kunnen kiezen welke methode voor hen werkt.

Usability Heuristic #7: A picture of a map with 2 routes. The first is a regular route, the second is a shortcut.
Voorbeeld van vuistregel 7:
Standaard routes staan op de kaart, maar lokale bewoners met meer kennis van het gebied kunnen binnendoorwegen nemen.

Tips

  • Zorg voor versnellers zoals sneltoetsen en touchscreen-gebaren.
  • Bied personalisatie door inhoud en functionaliteit af te stemmen op individuele gebruikers.
  • Laat aanpassingen toe, zodat gebruikers kunnen bepalen hoe ze willen dat het product werkt.

Meer informatie (In Engels)

8: Stijlvol en minimalistisch design

Interfaces mogen geen informatie bevatten die niet relevant of zelden nodig is. Alle extra informatie in een interface concurreert met de relevante informatie en vermindert hun relatieve zichtbaarheid.

Dit betekent niet dat je een flat design moet gebruiken - het gaat erom dat je de inhoud en het visuele ontwerp gericht houdt op de essentie. Zorg ervoor dat de visuele elementen van de interface de primaire doelen van de gebruiker ondersteunen.

Usability Heuristic #8: Two teapots side by side. One basic and straightforward, the other ornate with a fancy handle and curvy spout.
Voorbeeld van vuistregel 8:
​​​​​​Een sierlijke theepot kan overmatige decoratieve elementen bevatten die de bruikbaarheid kunnen belemmeren, zoals een oncomfortabel handvat of een moeilijk te wassen mondstuk.

Tips

  • Houd inhoud en visueel ontwerp van de interface gericht op de essentie.
  • Laat onnodige elementen gebruikers niet afleiden van de informatie die ze echt nodig hebben.
  • Geef prioriteit aan inhoud en functies om primaire doelen te ondersteunen.

Meer informatie (In Engels)

9: Help gebruikers fouten herkennen, opsporen en herstellen

Foutmeldingen moeten in duidelijke taal worden uitgedrukt (geen foutcodes), geef exact aan wat het probleem is en stel een constructieve oplossing voor.

Foutmeldingen moeten gepresenteerd worden met visuele handvatten zodat gebruikers ze kunnen opmerken en herkennen.

Usability Heuristic #9: A picture of a road with a wrong way sign to the right that would warn drivers not to enter.
Voorbeeld van vuistregel 9:
Verkeersborden herinneren automobilisten eraan dat ze de verkeerde kant op gaan en vragen hen te keren.

Tips

  • Gebruik een traditioneel ontwerp voor foutmeldingen, zoals vetgedrukte, rode tekst.
  • Vertel wat er mis is gegaan in een taal die gebruikers begrijpen - vermijd technisch jargon.
  • Bied gebruikers een oplossing die de fout onmiddellijk kan verhelpen.

Meer informatie (In Engels)

10: Hulp and documentatie

Het beste is als het design geen extra uitleg nodig heeft. Het kan echter nodig zijn om documentatie te geven om gebruikers te helpen begrijpen hoe ze hun taken moeten uitvoeren.

De inhoud van hulp en documentatie moet eenvoudig doorzoekbaar zijn en gericht op de taak van de gebruiker. Houd het beknopt en som concrete stappen op die moeten worden uitgevoerd.

Voorbeeld van vuistregel 10:
Informatiebalies op luchthavens zijn eenvoudig herkenbaar en lossen problemen van klanten in context en onmiddellijk op.

Tips

  • Zorg ervoor dat documentatie eenvoudig doorzoekbaar is.
  • Toon documentatie indien mogelijk in de context op het moment dat de gebruiker deze nodig heeft.
  • Som concrete stappen op die moeten worden uitgevoerd.

Meer informatie

Opmerking van Jakob

"Ik heb de vuistregels voor heuristische evaluatie oorspronkelijk ontwikkeld in samenwerking met Rolf Molich in 1990 [Molich en Nielsen 1990; Nielsen en Molich 1990]. Vier jaar later verfijnde ik de vuistregels op basis van een factoranalyse van 249 gebruiksvriendelijkheid problemen [Nielsen 1994a] om een set vuistregels af te leiden met maximale verklarende kracht, resulterend in deze herziene set vuistregels [Nielsen 1994b].

In 2020 hebben we het artikel bijgewerkt met meer uitleg, voorbeelden en gerelateerde links. Ondanks het verfijnen van de definities, zijn de 10 vuistregels zelf relevant en onveranderd gebleven sinds 1994. Als iets 26 jaar lang waar is gebleven, zal het waarschijnlijk ook van toepassing zijn op toekomstige generaties gebruikersinterfaces."

10 Gratis posters

Download de gratis posters van Jakob's 10 vuistregels voor gebruiksvriendelijkheid onder aan dit artikel. Je kunt alleen de samenvatting downloaden of de volledige set van 11 posters (10 Vuistregels voor gebruiksvriendelijkheid en de samenvatting).

10 vuistregels voor gebruiksvriendelijkheid
Download en print de gratis posters van vuistregels voor gebruiksvriendelijkheid. Hang ze op, thuis of op kantoor, of geef ze cadeau aan een collega.